Ρακιζιό

Το ρακιζιό στην Τήνο…

Το ρακί είναι το παραδοσιακό ποτό της Τήνου και θα το βρείτε παντού. Σε καφενεία, σε μαγαζιά, σε κάθε κοινωνική εκδήλωση. Αποτελεί βασικό στοιχείο της γαστρονομικής ταυτότητας της Τήνου.Το ρακιζιό είναι ο χώρος στον οποίο παράγεται το ρακί, αν και στην πράξη η λέξη αναφέρεται στην όλη διαδικασία παραγωγής και στο γλέντι που ακολουθεί.

To τυπικό ρακιζιό διαθέτει μία στέρνα (βάνα) που τροφοδοτείται συνεχώς με νερό και το σωλήνα (αυλό) που περνάει από τη βάνα και προσαρμόζεται στο καπάκι του καζανιού που θα γίνει η απόσταξη.

Παλαιότερα, ο ιδιοκτήτης του ρακιζιού ήταν υποχρεωμένος να το δηλώνει και να πληρώνει το ανάλογο αντίτιμο της 48ώρης άδειας. Διατηρούσε το δικαίωμα να αποστάξει μία φορά το χρόνο και στη συνέχεια η αστυνομία το σφράγιζε με ταινία και βουλοκέρι μέχρι την επόμενη χρονιά.

Ο νόμος επέτρεπε μόνο στους αμπελουργούς να βγάζουν ρακί για δική τους χρήση και ήταν ιδιαίτερα αυστηρός για όσους έβγαζαν λαθραία ρακί. Σήμερα, μπορεί τα πράγματα είναι διαφορετικά και η άδεια να παρέχεται από το Γενικό Χηµείο του Κράτους, αλλά το ρακί παράγεται με τον ίδιο παραδοσιακό τρόπο και η διαδικασία λαμβάνει μυσταγωγικό χαρακτήρα.

Μετά το πάτημα των σταφυλιών ο μούστος (στροφυλιά) αφήνεται για 15 μέρες να ωριμάσει ενώ τα υπολείμματα από τα σταφύλια και τα τσαμπιά (στέφυλα ή τσάμπουρα) θα αποτελέσουν τη μαγιά της ζύμωσης.

Την ημέρα της απόσταξης τοποθετείται στον πάτο του καζανιού το επιλεγμένο αρωματικό (μάραθος, φασκόμηλο ή θυμάρι) και από πάνω η στροφυλιά, τα τσάμπουρα και νερό.

Το καζάνι τοποθετείται στη φωτιά και η απόσταξη ξεκινάει. Ο ατμός που παράγεται διοχετεύεται στον αυλό και περνώντας από το τμήμα του σωλήνα που ψύχεται (από το κρύο νερό τη γάνας) υγροποιείται και στάζει από την έξοδο του σε δοχείο.

Το πρώτο ρακί, το “πρωτόρακο” είναι πολύ δυνατό και μπορεί από κάποιους να χρησιμοποιείται μόνο για εντριβές, για τους πιο δυνατούς πότες όμως είναι περιζήτητο. Στη συνέχεια βγαίνει το υπόλοιπο ρακί.

Ρακί παράγεται σχεδόν σε κάθε περιοχή της Τήνου, όμως ο Φαλατάδος (στον οποίο το Ρακιζιό παίρνει τη μορφή πανηγυριού τον Σεπτέμβρη) και η Στενή φημίζονται ιδιαίτερα για το ρακί τους.

Κάθε χρόνο στο ρακιζιό μαζεύονται παρέες και η απόσταξη γίνεται αφορμή για μεγάλο γλέντι με το ρακί να περνάει από την παραγωγή στην άμεση κατανάλωση…