Background Image

Χαλεπάς Γιαννούλης, γλύπτης

Γιαννούλης Χαλεπάς “Ο άγιος της γλυπτικής”
(1854 – 1938)

Γόνος φημισμένων μαρμαρογλυπτών, ο Γιαννούλης Χαλεπάς γεννιέται στο χωριό Πύργος της Τήνου το 1854. Η μεγάλη οικογενειακή επιχείρηση μαρμαρογλυπτικής είχε παραρτήματα στο Βουκουρέστι, στη Σμύρνη και τον Πειραιά.

Παρά την έφεση που από μικρός έδειξε στη μαρμαρογλυπτική, ο πατέρας του είχε την πεποίθηση πως έπρεπε να γίνει ένας καλός έμπορος και έτσι τον στέλνει για σπουδές στη Σύρο. Ο ίδιος όμως δεν θέλησε να συμβιβαστεί με αυτήν την ιδέα.

Από το 1869 έως το 1872 μαθήτευσε στη Σχολή Καλών Τεχνών του Πολυτεχνείου Αθηνών. Το 1873 μεταβαίνει για σπουδές στη Γερμανία (Σχολή Καλών Τεχνών του Μονάχου) με υποτροφία από το Ιερό Ίδρυμα Ευαγγελιστρίας Τήνου και μαθητεύει πλάι στον κλασικιστή γλύπτη Max Ritter Widnmann.

Οι κριτικές για τα έργα του, όπως «το παραμύθι της πεντάμορφης» ή «τον Σάτυρο που παίζει με τον Έρωτα» ήταν διθυραμβικές. Εκείνος όμως αναγκάζεται να επιστρέψει στην Αθήνα γιατί η υποτροφία του διακόπτεται.

Το 1876 βρίσκεται στην Αθήνα με δικό του εργαστήριο στην πλατεία Συντάγματος.

Το χειμώνα του 1877 εκδηλώνει τα πρώτα συμπτώματα της ψυχικής ασθένειας που θα τον ταλαιπωρήσει έκτοτε καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του. Ο εγκλεισμός του στο δημόσιο ψυχιατρείο της Κέρκυρας διήρκεσε 14 ολόκληρα χρόνια.

To 1877, δημιουργεί το διασημότερο γλυπτό της νεοελληνικής τέχνης, την «Κοιμωμένη». Το υπέροχο αυτό έργο είναι τοποθετημένο στον τάφο της κόρης Αφεντάκη στο Α΄ Νεκροταφείο Αθηνών. Φημολογείται ότι η αιτία προσβολής του από το ψυχικό νόσημα είχε να κάνει με τον ανομολόγητο έρωτά του για εκείνη.

Στα 1902, ύστερα και από τον θάνατο του πατέρα του, ο οποίος είχε επιμείνει για τον εγκλεισμό του, η μητέρα του τον βγάζει από το ψυχιατρείο και τον παίρνει μαζί της στη Τήνο. Θεωρεί όμως ότι η τέχνη οδήγησε τον γιο της στην τρέλα και ως εκ τούτου του απαγορεύει ρητά να ασχοληθεί ξανά με τη γλυπτική. Υπήρξαν μάλιστα περιπτώσεις στις οποίες δοκίμασε να φτιάξει έργα με πηλό ή κάρβουνο, που η μητέρα του αμέσως κατέστρεψε.

Το 1916 πεθαίνει και η μητέρα του. Μόνος, πάμφτωχος βόσκει πρόβατα. Το στίγμα του “τρελού του χωριού” τον καταδιώκει, όμως θα βρει τη θέληση και το κουράγιο να επιστρέψει στη γλυπτική μετά από ένα τόσο μεγάλο διάστημα απουσίας. «Αναζητά», σχεδόν χωρίς εργαλεία αλλά με πείσμα, τον χαμένο χρόνο.

Το 1930, η ανιψιά του Ειρήνη, παίρνει τον θείο της στο σπίτι της στην Αθήνα όπου παραμένει μέχρι το θάνατό του, το 1938, σε ηλικία 85 ετών.

Σήμερα σώζονται 115 γλυπτά του Γ.Χαλεπά, που εντάσσονται στις τρεις καλλιτεχνικές περιόδους δημιουργίας του. Στην 1η περίοδο (1870 – 1878), κυριαρχεί ο κλασικισμός και καλύπτει τα νεανικά του χρόνια έως την εμφάνιση της αρρώστιας του, στη 2η (1902 – 1930) που έχει επιστρέψει στην Τήνο μετά τον εγκλεισμό του στο ψυχιατρείο, η θεματολογία και το υλικό που χρησιμοποιεί (πηλός πλέον) αλλάζουν, ενώ η 3η (1930 – 1938) καλύπτει τα τελευταία του χρόνια στην Αθήνα.

Ο Γιαννούλης Χαλεπάς κατάφερε να «λαξέψει» την ύλη και να εμφυσήσει μέσα της μια ρηξικέλευθη πνευματική πνοή. Η διαδικασία αυτή δεν θα μπορούσε να πραγματωθεί παρά μόνο εντός μετα-λογικών πλαισίων.

Tinosecret

info@tinosecret.gr

You dont have permission to register

Password reset link will be sent to your email