Background Image

Ο Τορπιλισμός του Έλλη

Το χρονικό του τορπιλισμού της Έλλης στις 15 Αυγούστου 1940

1η Αυγούστου 1940: Με δεδομένα τα συχνά θερμά επεισόδια που προκαλούνται από τους Ιταλούς, υπάρχει ανησυχία και έντονος προβληματισμός για το αν θα πρέπει να σταλεί πολεμικό πλοίο στη Μεγαλόχαρη της Τήνου για τον εορτασμό του Δεκαπενταύγουστου.

9η Αυγούστου 1940: Η μη αποστολή πολεμικού πλοίου για να αποδώσει τις καθιερωμένες τιμές θα εκλαμβανόταν ως αδυναμία και φόβος που θα έπληττε το λαϊκό αίσθημα. Αποφασίζεται λοιπόν από το Γενικό Επιτελείο Ναυτικού ότι το καταδρομικό “Έλλη” θα καταπλεύσει στην Τήνο και θα συμμετάσχει κανονικά στον εορτασμό της Μεγαλόχαρης. Παράλληλα, δίδονται στους αρμόδιους αξιωματικούς οδηγίες για αυστηρά μέτρα ασφαλείας.

14η Αυγούστου 1940, βράδυ: Χιλιάδες πιστών έχουν συγκεντρωθεί στη στολισμένη Χώρα της Τήνου, στον φωταγωγημένο Ιερό Ναό Ευαγγελιστρίας τελείται ολονυκτία, οι τελευταίες προετοιμασίες για το Πανηγύρι ολοκληρώνονται.

15η Αυγούστου 1940, 01.00: To “Έλλη” ξεκινάει από το λιμάνι της Μήλου στο οποίο είναι αγκυροβολημένο με πορεία προς την Τήνο, όπου αναμένεται να φτάσει τα ξημερώματα. Το πλήρωμα βρίσκεται σε διαρκή επαγρύπνηση και ο Κυβερνήτης παραμένει στη γέφυρα σε όλη τη διάρκεια του ταξιδιού.

15η Αυγούστου 1940, 06.25 To καταδρομικό φτάνει στην Τήνο και αγκυροβολεί 550 μέτρα έξω από τον πράσινο φάρο του λιμενοβραχίονα, αφού το βάθος του λιμανιού δεν επέτρεπε περαιτέρω προσέγγιση. Η θέση στην οποία αναγκαστικά βρίσκεται είναι επισφαλής και λαμβάνονται όλα τα δυνατά μέτρα ασφαλείας (κλειστά στεγανά, ετοιμότητα για άμεση αναχώρηση, αντιαεροπορικά σε ετοιμότητα, κ.α.).

15η Αυγούστου 1940, 06.45: Οι ανησυχίες επιβεβαιώνονται. Μαχητικό αεροσκάφος , τύπου “Γκανς”, χωρίς διακριτικά εθνικότητας πετάει πάνω από την περιοχή. Τα αντιαεροπορικά του “Έλλη” παρακολουθούν τις κινήσεις του. Η εντολή είναι σαφής: να μην ανοίξουν πυρ αν δεν επιτεθεί.

15η Αυγούστου 1940, 08.00: Το επεισόδιο έχει λήξει. Οι προετοιμασίες του αγήματος που έχει οριστεί για να συνοδεύσει την Ιερή Εικόνα στη λιτανεία ολοκληρώνονται. Πραγματοποιείται έπαρση της ελληνικής σημαίας. Μετατίθεται η ώρα επιθεώρησης του Αγήματος στο κατάστρωμα για τις 08:45 αντί για τις 08:30 που είχε οριστεί αρχικά (απόφαση που θα αποδειχθεί σωτήρια). Βάσει προγράμματος, το άγημα πρόκειται να εξέλθει στις 10:30.

Στο μεταξύ στον Ιερό Ναό Ευαγγελιστρίας τελείται η Θεία Λειτουργία (η οποία δεν θα διακοπεί ούτε και στη συνέχεια), επικρατεί εορταστική ατμόσφαιρα, η λιτανεία προετοιμάζεται και πάνω από 10.000 πιστών έχουν κατακλύσει τον ναό και το λιμάνι.

15η Αυγούστου 1940, 08.25: Σημειώνεται ισχυρότατη έκρηξη που ακολουθείται από έντονη βοή, το καταδρομικό δονείται από την πλώρη ως την πρύμνη. Ο συναγερμός έχει μπλοκάρει και δεν χτυπάει ποτέ. Ο Κυβερνήτης που βρίσκεται στην καμπίνα του θεωρεί αρχικά ότι πρόκειται για εσωτερική έκρηξη. Γρήγορα διαπιστώνεται ότι την Έλλη έχει πλήξει τορπίλη στο μέσο του δεξιού τμήματος της, κάτω από το λεβητοστάσιο το οποίο εξερράγη. Από τύχη δεν συμβαίνει το ίδιο και στην κοντινή αποθήκη πυρομαχικών, ενδεχόμενο που θα είχε ολέθριες συνέπειες για όλη τη Χώρα της Τήνου.

15η Αυγούστου 1940, 08.35: Δύο νέες τορπίλες, πιθανώς με αρχικό στόχο τα αγκυροβολημένα και γεμάτα κόσμο ατμόπλοια “Έλση” και ” Έσπερος”, προσκρούουν σε ύφαλο και στο λιμενοβραχίονα. Στο λιμάνι επικρατεί πανδαιμόνιο. Τα μαζεμένα πλήθη τρέχουν προς το βόρειο τμήμα της πόλης για να προφυλαχθούν.
Το καταδρομικό έχει πάρει κλίση 10-15 μοιρών. Από τα δεξιά ύφαλα του εισέρχεται συνεχώς νερό. Στο κατάστρωμα έχει δημιουργηθεί ρήγμα από την έκρηξη. Οι καταστροφές του εξοπλισμού διαδέχονται η μία την άλλη. Οι μηχανικοί στο λεβητοστάσιο βρίσκουν ακαριαίο θάνατο, μέλη του πληρώματος είναι εγκλωβισμένα, οι πόρτες έχουν στραβώσει και δεν ανοίγουν, τα ηλεκτρικά και μηχανικά μέρη δεν λειτουργούν.

Ο Κυβερνήτης ζητάει ρυμούλκηση από τα επιβατηγά που βρίσκονται στο λιμάνι, που πρέπει όμως πρώτα να αδειάσουν τον κόσμο. Όσο περνάει η ώρα, η κλίση μεγαλώνει. Για τη ρυμούλκηση είναι απαραίτητη η ανάσυρση της άγκυρας που δεν είναι δυνατή, αφού δεν υπάρχει ατμός. Ξεκινάει η χρονοβόρα προσπάθεια να σπάσει η αλυσίδα μηχανικά.
Τραυματισμένα μέλη του πληρώματος έχουν εκτιναχθεί στη θάλασσα και περισυλλέγονται από βάρκες και ιδιωτικά σκάφη. Ο Κυβερνήτης και το πλήρωμα καταβάλλουν κάθε προσπάθεια να σώσουν την ” Έλλη”. Η πρώτη προσπάθεια ρυμούλκησης από βενζινάκατο είναι άκαρπη.

15η Αυγούστου 1940, 09.10: Ο “Έσπερος” πλησιάζει για τη ρυμούλκηση. Ο κυβερνήτης κρίνει ότι με δεδομένη την κλίση το εγχείρημα είναι εξαιρετικά επικίνδυνο. Δίνει διαταγή για την εγκατάλειψη του σκάφους. Στο κατάστρωμα του βυθιζόμενου πλοίου, αξιωματικοί και πλήρωμα, πριν εγκαταλείψουν, σε στάση προσοχής φωνάζουν: “Ζήτω η ΕΛΛΑΣ” και ο Πλοίαρχος Χατζόπουλος αποχαιρετά το πλήρωμα, αποφασισμένος να ακολουθήσει το Έλλη στον υγρό του τάφο. Τελικά σώζεται από τον Ύπαρχο που τον απομακρύνει δια της βίας.

15η Αυγούστου 1940, 10.20: Μετά την αποτυχημένη προσπάθεια του ” Έσπερου” να το ρυμουλκήσει, το καταδρομικό Έλλη χάνεται στο βυθό του Αιγαίου.

15η Αυγούστου: Ο εορτασμός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στην Τήνο θα συνδέεται για πάντα με τον Τορπιλισμό της Έλλης και την ιστορική του σημασία.

Tinosecret

info@tinosecret.gr

You dont have permission to register

Password reset link will be sent to your email