Background Image

Ιστορικοί Χρόνοι-Αρχαιότητα

Η ιστορία της Τήνου: Ιστορικοί Χρόνοι-Αρχαιότητα

Κατά τους πρώιμους ιστορικούς χρόνους (8ος – 7ος αι π.Χ.), το οικιστικό και διοικητικό κέντρο της Τήνου βρίσκεται στο Εξώμβουργο, και τα ευρήματα των αρχαιολόγων δείχνουν έναν πολύ καλά οργανωμένο και με συνεκτική κοινωνική δομή οικισμό που φαίνεται ότι λειτουργεί ως κέντρο και πρωτεύουσα του νησιού μέχρι και τα τέλη του 5ου αιώνα. Όταν στα 664 π.Χ., οι Αθηναίοι παίρνουν στον έλεγχο τους το Ιερό του Απόλλωνα στη Δήλο αυξάνουν μαζί και την επιρροή τους στην Τήνο. Οι στενές σχέσεις με το ναυτικό κράτος της Αθήνας τα επόμενα χρόνια, θα φέρουν το άνοιγμα του νησιού στους θαλάσσιους εμπορικούς δρόμους του Αιγαίου και θα ευνοήσουν την ανάπτυξη παραθαλάσσιων πλέον οικισμών, εις βάρος του οχυρωμένου Εξώμβουργου. Νέο κέντρο της Τήνου θα αναδειχθεί τα χρόνια αυτά το Άστυ, η πόλη που θα προκύψει από τη συνένωση των μικρότερων οικισμών στους λόφους γύρω από το σημερινό Ναό της Ευαγγελίστριας, (περιοχή που φέρει ως σήμερα το εύγλωττο όνομα «Πόλες»). Η ιδιαίτερη σημασία που αποκτά την περίοδο αυτή το λιμάνι και το Άστυ της Τήνου αποδεικνύεται και από τη μέριμνα του περίφημου τυράννου των Αθηνών, Πεισίστρατου, στα 542 π.Χ. για την κατασκευή υδραγωγείου που διοχέτευε νερό στο Άστυ από τη θέση Ληνοπή (και το οποίο υδροδοτούσε τη σηµερινή Χώρα µέχρι και το 1934!).

Στους Περσικούς Πολέμους που ανοίγουν συμβατικά την Κλασσική εποχή (5ος αιώνας π.Χ.), η Τήνος είναι παρούσα. Το 480 π.Χ. καταλαμβάνεται από τον Περσικό στόλο και υποχρεώνεται να συμμετάσχει στην εκστρατεία του Ξέρξη. Λίγο πριν από τη ναυμαχία της Σαλαµίνας όμως η Τηνιακή τριήρης, µε αρχηγό τον Παναίτιο του Σωσιµένη, αυτοµολεί και ενώνεται σύµφωνα µε τον Ηρόδοτο µε τον ελληνικό στόλο, τον οποίο πληροφορεί για τα σχέδια των Περσών, με το τόλµηµα αυτό των Τηνιακών να συμβάλει σηµαντικά στην αποφασιστική νίκη των Ελλήνων στη ναυμαχία. Μετά τη μάχη των Πλαταιών (479 π.Χ.) στην οποία θα συμμετάσχουν και οι Τήνιοι, και την οριστική ήττα των Περσών, το όνομα της Τήνου θα αναγραφεί μεταξύ των άλλων νικητριών πόλεων, ως ένδειξη αναγνώρισης της συμβολής της, στον περίφημο αναθηµατικό ∆ελφικό τρίποδα (που μεταφέρθηκε αργότερα από τον Μ. Κωνσταντίνο στον ιππόδρομο της Κωνσταντινούπολης όπου και σώζεται ως σήμερα.) Η τριήρης του Παναιτίου σήµερα είναι το δηµόσηµο του ∆ήµου Τήνου.

Μετά τα Μηδικά, και καθώς η σημασία του τηνιακού λιμένα ως ενδιάμεσου σταθμού για τη Δήλο αυξάνει στα επόμενα χρόνια, το Άστυ της Τήνου ακμάζει και σταδιακά περιλαμβάνει αγορά, ιερά (με σημαντικότερο του Διονύσου) αλλά και θέατρο που όλα αναπτύσσονται στην περιοχή γύρω από τον σημερινό Ναό της Παναγίας.

Τον 4ο αιώνα πΧ η άνοδος της Μακεδονικής ισχύος και η κατάρρευση της Αθηναϊκής ηγεμονίας θα σηματοδοτήσει μια περίοδο αναταραχών και ανασφάλειας που θα οδηγήσουν στην οχύρωση της ακρόπολης του Άστεως. Το εντυπωσιακό ισχυρό τείχος της εποχής που περικλείει τον λόφο βόρεια του Ναού της Μεγαλόχαρης, σώζεται σήμερα σε σημαντικό βαθμό πίσω από τον περιφερειακό δρόμο. Την ίδια εποχή, και παρά την πολιτική ανασφάλεια, θα οργανωθεί και θα αναπτυχθεί το μεγάλο ιερό του Ποσειδώνα και της Αμφιτρίτης, στην παράλια περιοχή Κιόνια (ετυμολογείται από το «κίωνες») λίγα χιλιόμετρα δυτικά του Άστεως. Το ιερό θα γνωρίσει ιδιαίτερη αίγλη κατά τους επόμενους αιώνες, τόσο ως καθαρτήριο ιερό για τους προσκυνητές της Δήλου, όσο και ως Ιερό αφιερωμένο εξ’ ολοκλήρου στον θεό της θάλασσας (το μόνο στις Κυκλάδες), ο οποίος όμως στην Τήνο λατρευόταν σύμφωνα με τις πηγές και ως θεράπων – ιατρός. Η ακτινοβολία αυτού του αρχαίου ιερού υπήρξε τόσο σημαντική ώστε το 270 π.Χ. η Τήνος θα ονομαστεί επίσημα Ιερά Νήσος με ψήφισμα των Αθηναίων (σε ένδειξη αναγνώρισης της βοήθειας που οι Τήνιοι παρείχαν εκείνα τα χρόνια στους πάλι ποτέ συμμάχους τους). Ο τίτλος του ιερού νησιού θα αποδοθεί και πάλι στην Τήνο 20 αιώνες αργότερα μετά την ανέγερση του ναού της Μεγαλόχαρης!

Μετά τη διάλυση του Μακεδονικού κράτους, το 146 π.Χ., η Τήνος θα περιέλθει στη Ρωμαϊκή κυριαρχία, ως τμήμα της επαρχίας της Μικράς Ασίας, και μέσα στα πλαίσια της PaxRomana, θα γνωρίσει μια περίοδο ευημερίας -που συνδέεται και με την ακμή της οικονομικής δραστηριότητας στη γειτονική Δήλο- και θα διαρκέσει ως τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες.
Το 268 μ.Χ. η επιδρομή των Ερούλων στις Κυκλάδες, μετά την καταστροφή της Αθήνας, έχει σαν συνέπεια τη λεηλασία πολλών νησιών, μεταξύ των οποίων και της Τήνου και την εγκατάλειψη του Ιερού του Ποσειδώνα και της Αμφιτρίτης. Ήταν η πρώτη από τις πολλές βαρβαρικές επιδρομές που θα επακολουθήσουν τους επόμενους αιώνες και σηματοδοτεί τη σταδιακή μετάβαση από την Ύστερη Αρχαιότητα στη Χριστιανική/ Βυζαντινή εποχή.

Tinosecret

info@tinosecret.gr

You dont have permission to register

Password reset link will be sent to your email